Breien: het lezen van telschema's (charts)

Dit artikel is ook te lezen op het Wereldwol-blog.

Het lezen van Engelstalige patronen is niet voor iedereen even gemakkelijk. Het leren van de Engelse breitermen kost even tijd en ook de manier van opschrijven van de instructies is soms wat anders dan in Nederlandstalige patronen. Toch loont het om Engelse breipatronen te leren lezen en te begrijpen, al was het alleen maar vanwege de hoeveelheid aan Engelstalige patronen die er beschikbaar zijn. Hier kun je een overzicht vinden van Engelse breitermen, afkortingen en de Nederlandse vertaling ervan.

Charts

In veel patronen vind je naast de uitgeschreven instructies ook telschema's (charts). Deze charts zijn bedoeld als hulpmiddel bij het breien. Op schematische wijze wordt het patroon weergegeven.  Er zijn ook patronen die alleen charts geven en geen uitgeschreven "rij-tot-rij instructie".

Uit gesprekken met klanten is mij gebleken dat niet iedereen thuis is in het lezen van charts. In dit artikel probeer ik uitleg te geven bij het lezen van charts.

Van rechts naar links en van onder naar boven

Zoals gezegd, charts zijn een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid. Meestal begint een patroon met een kort stukje tekst over de opzet van het werkstuk. Vaak staat er zoiets:

Cast on 10 stitches and work rows 1-10 of Chart A 1 time (zet 10 steken op en brei rijen 1-14 van Chart A 1 keer)  en daarna volgt Chart A en de geschreven instructies (Row to Row). Hier zie je de  chart van de sjaal Mirabelle.  Gratis download.

Je begint onderaan bij rij 1 te lezen. Dit is de Right Side (RS), de goede kant van het werk.

Je leest de eerste rij (RS) van de chart van rechts naar links. Dit is immers ook de richting waarin je breit.

De tweede rij is is Wrong Side (WS), de verkeerde kant van het werk.  De Ws row lees je van links naar rechts. De richting waarin je breit. De WS rijen worden niet altijd aangegeven op de charts. In sommige patronen staat: Purl all WS row stitches. Dan moet je alle steken aan de verkeerde kant averecht breien.

Kijk nu naar de Chart Key (de legenda) Hierin staat wat de tekens betekenen.

In deze Key worden de steken beschreven hoe je ze breit aan de goede kant van het werk en aan de verkeerde kant.

Breien vanaf telpatroon

Uit de chart kun je af lezen dat het patroon over 10 steken gebreid wordt.

In woorden: rij 1: 1 recht, 1omslag, 2 verdraaid recht samen, 5 recht, 2 recht samen, 1 omslag.    Rij 2: alle steken averecht

Rij 3: 2 recht, 1 omslag, 2 verdraaid recht samen, 3 recht, 2 recht samen, 1 omslag 1 recht.

Rij 4 alle steken averecht. Enzovoorts.

Bij rij 9 tot en met 14 is het even opletten: de eerste steek van de RS rows wordt nu averecht gebreid en de laatste steek van de WS rows wordt recht gebreid.

Repeats

Een sjaaltje dat uit slechts 10 steken bestaat is wel een beetje smal. Daarom moet je dit patroon van 10 steken enkele malen herhalen. In de tekst staat dan: Repeat from * to * 4 times.

Ons voorbeeld: Row 1 (RS): *K1, yo, ssk, k5, k2tog, yo* ; rep * to * 4 more times (50 st) Row 2: Purl all stitches.

Om de sjaal langer te maken moet je het gehele patroon van 14 toeren ook meerdere malen herhalen. In het patroon staat dan: Repeat Chart A 10 more times.

Charts voor kant breien

Bij kant breien worden vaak (niet altijd!) de teruggaande toeren averecht gebreid. Daarom worden vaak de WS rows weggelaten in de charts. Je breit deze toeren natuurlijk wel maar ze staan niet in het schema. Uit de geschreven instructie blijkt dan vaak dat je alle steken averecht moet breien.

Charts voor rondbreien

Als je gaat rondbreien heb je geen WS rows, immers je breit alleen aan de goede kant van het werk. Op de charts voor rondbreien (bijvoorbeeld sokken met een kantpatroontje) zul je dan ook geen WS rows vinden.

Over charts is natuurlijk nog veel meer te zeggen maar dit is naar mijn mening de basis die je zou moeten hebben. Maar ga vooral beginnen. Daar leer je het meest van. Toch?